Mirjam van Biemen reconstrueert het tragische leven van haar moeder in boek

ZUTPHEN – We zitten in de gezellige rommelige keuken van Mirjam van Biemen. Om en om schreven zij en ik voor Contact, voor de toenmalige pagina Vrouw. Toen ik in boekwinkel Van Someren haar boek Mama wil weg, zag liggen, kocht ik het en raakte diep onder de indruk van haar verhaal. 

Door Jolien Wilmar

Mirjam vertelt: “Vroeger hield ik niet zo van de seizoenen. Mijn moeder maakte een einde aan haar leven in een psychiatrisch ziekenhuis toen ik 8 was, het was zomer. Zomers zijn daarom voor mij beladen. Lentes zijn daarop de voorboden en in de winter ben ik jarig, is het Sinterklaas en Kerst, allemaal feesten waarbij mijn moeder pijnlijk afwezig was. De herfst is van zichzelf al melancholisch. Nu mijn boek klaar is, geniet ik voor het eerst echt van de zomer, fiets ik door het buitengebied en zie en ruik ik de bomen en de bloemen weer echt. Het is alsof ik kan beginnen met het leven van mijn eigen leven, ik leef niet meer het ongeleefde leven van mijn moeder.”

Een schrijversproces
Wanneer Mirjam 25 wordt, krijgt ze van haar tante twee dagboekjes, die geschreven zijn door de moeder van Mirjam. Rieneke is dan al 17 jaar dood. Gedurende die 17 jaar is Mirjam de enige die over Rieneke wil praten. En dan opeens zijn er die dagboeken. Mirjam durft er alleen met een schuin oog in te lezen. Tot Mirjam voor het eerst zelf moeder wordt, dan begint de vraag: wie was mama, zozeer te jeuken dat Mirjam een zoektocht begint en die zoektocht weergeeft in een podcast, die uitgezonden wordt bij de VPRO. Tijdens die opnames komt tante Wieneke met twee koffers vol schriften en spullen van haar tweelingzus Rieneke. Die ze zo ver mogelijk weggestopt al die jaren in haar bezit bleek te hebben.

Als Mirjam 39 wordt, de leeftijd waarop haar eigen moeder stierf, doet Mirjam mee met een schrijfcursus verhalende non-fictie in Dat Bolwerck in Zutphen. Ze is dan allang journalist en programmamaker. Toch is het die cursus, die werkt als een startschot.  Tien jaar lang, benadert Mirjam iedereen die haar moeder nog gekend heeft. Ze interviewt familieleden die tot dan weinig loslieten, collega’s, vrienden en ze vindt zelfs patiënten en behandelaren, uit de psychiatrische inrichting waar Rieneke aan haar einde kwam. “Doordat ik met zoveel mensen over mijn moeder heb kunnen praten, heb ik een heel belangrijk rouwproces alsnog…

Media